د شنګھائي مرستې تنظيم هېوادونو سوله ايزې مرستې او اقتصادي پرمختګ لپاره د عزم پخلے٬ د اېس سي او حكومتي مشرانو كونسل 23مې غونډې شريكه اعلاميه

اسلام آباد 16 اکتوبر (اے پي پي) د شنګھائي مرستې تنظيم (اېس سي او) هېوادونو شخړې د خبرو اترو او مشاورت د لارې په سولئيز ډول هوارولو لپاره د عزم پخلي كولو سره تجارت، ماليات او كلتوري اړيكو پشمول يوه خوشحاله ، سوله ايزه ، خوندي او په ماحولياتي توګه تل پاتې نړۍ جوړولو لپاره د سياست او سلامتيا پشمول په بېلا بېلو څانګو كښې د مرستې قوي كولو په اهميت زور راوړے۔ د شورو په ورځ د اېس سي او كونسل د حكومتي مشرانو د غونډې په پائې كښې جاري شريكه اعلاميه كښې اېس سي او د منطقې صلاحيت ښه كولو سره د غړو هېوادونو تل پاتې او د جامع اقتصادي پرمختګ پشمول ډيجيټل معيشت، تجارت، اي کامرس، فنانس او بېنکنګ، سرمايه کاري، اعلي ټيکنالوجۍ، سټارټ اپس او اختراع، د غربت خاتمه، د صحت خيال ساتل، روايتي او غېر روايتي طب، زراعت، صنعت، ټرانسپورټ، لاجسټکس کنيکټيويټي، توان، د تجديد وړ توان٬ مواصلات، سائنس او ټيکنالوجي، ماحوليات او د موسمياتي بدلون په چارو زور راوړو ۔ د شنګھائي مرستې تنظيم په منطقه كښې مستحکم معاشي او د سماجي پرمختګ باوري كولو د خواهش څرګندونې سره تر كال 2030 مودې لپاره د اېس سي او د اقتصادي ترقۍ تګلارې او د اېس سي او غړو هېوادونو ګڼ اړخيزه تجارتي او د اقتصادي مرستې په پروګرام د عمل درآمد اهميت نوټ كړو ٬ دوي په اړوند ايکشن پلان عملدرآمد لپاره د اړوندې مرستې ميکانزم د لارې د كوټلو هلو ځلو په ضرورت هم زور راوړو ۔ د وزيراعظم شهباز شريف په مشرۍ كښې په غونډه كښې د اېس سي او غړو هېوادونو مشرانو پشمول وزراعظمانو چې پكښې د چين وزيراعظم لي چيانګ، د بيلاروس وزيراعظم رومن ګولوو چينکو، د قازقستان وزيراعظم اولزهاس بيکوتينوو، د روسيه وزيراعظم ميخائل مشوستن، د تاجکستان وزيراعظم قوهر رسول زاده، د ازبکستان وزيراعظم عبدالله اريپوف، د کرغزستان د وزيرانو د كابينې چيئرمېن اکيل بيک جاپاروف، د ايران د تجارت وزير سيد محمد عطا بېك، د هند خارجه وزير سبرامنيم جے شنکر ګډون وكړو ٬ په غونډه كښې د منګوليا وزيراعظم د مبصر په توګه او د ترکمانستان د وزيرانو كابينې نائب چيئرمېن او خارجه وزير د خاص مېلمه په توګه ګدون وكړو ٬ دغسې د د سي آئي اېس او د سيکا مستقل ادارو مشرانو هم ګډون وكړو٬ د شنګھائي مرستې تنظيم غړو هېوادونو د ټيکنالوجي او په اي کامرس كښې د پرمختګ په سبب په نړيوال معيشت كښې ښكاره بدلونونه نوټ كړل او تحفظ پسندانه اقدامات او تجارتي خنډانو سره په سرمايه كارۍ كښې كمے او په سپلائي چين كښې په خلل د تشويش څرګندونه يې وكړه٬ يو اړخيزه بنديزونه او د تجارتي بندېزونو مخالفت كولو سره اېس سي او د نړيوال تل پاتي پرمختګ ملاتړ لپاره د ګڼ اړخيزه تجارتي نظام په ضرورت زور راوړو٬ بيلاروس، ايران، قازقستان، کرغزستان، پاکستان، روسيه، تاجکستان او ازبکستان د چين ”ون بيلټ ون روډ” اقدام ملاتړ پخلي كولو سره منصوبې د يوريشين اکنامک يونين سره مربوط كولو لپاره په روانو مشتركه هلو ځلو رڼا واچوله۔ په اعلاميه كښې په شنګھائي مرستې تنظيم كښې مساوي خبرې اسانولو لپاره سيمه ايز صلاحيت او نړيوالې مرستې څخه د ګټې پورته كولو په اهميت زور راوړلے شو ۔ دوي تل پاتي او په جامع اقتصادي پرمختګ زور راوړلو سره د ګرين ډويلپمنټ، ډيجيټل معيشت، د صحت خيال ساتلو، زراعت، توان او په ماحولياتي اقدامات كښې د اصلاح وکالت وكړو۔ ايس سی او د قازقستان كال 2023 او 2024 لپاره د اېس سي او د چيئرمېن شپ هم ستائنه وكړه ٬ د 4 جولائی 2024 د سی اېچ ایس غونډې په پرېكړو يۍ د عمل درآمد په اهميت زور راوړو او كال 2024 او 2025 لپاره يۍ د چين چیئرمېن شپ لپاره د ملاتړ څرګندونه وكړه۔ په اعلاميه كښی ووئيل شول غړي هېوادونه د اولس په آزاد او جمهوري ډول سياسي ٬ سماجي او اقتصادي پرمختګ له د ټاكنو د حق د احترام وكالت كوي۔ په دې خبره زور راوړلے شو چې د رياستونو خپلواكي ، آزادي او د سيمه ايزې سلامتيا د شريك احترام اصول ٬ مساوات ٬ دوه اړخيزه ګټې ٬ په داخلي چارو كښې لاس وهنه نه كول ٬ د طاقت نه كارول يا د طاقت د كارولو دړكه نه وركول د نړيوال اړيكو د تلپاتې ترقۍ بنياد دے۔ په اعلاميه كښې د خبرو اترو او مشاورت د لارې د هېوادونو ترمينځه د اختلافات او شخړو سوله ايز حل له د عزم پخلے وكړے شو او د نړيوال قانون او دوه اړخيزه احترام په بنياد د اېس سي او په منطقه كښې پراخه او مساوي خبرو ته ودې وركولو له سيمه ايز صلاحيت او نړيوالې همكارۍ څخه د ګټې پورته كولو په حاجت زور راوړلے شو۔ په اعلاميه كښ د شنګھائي مرستې تنظيم غړو هېوادونو ترمينځه د ”نیو اکنامک ډائیلاګ” د لارې د تجارتي او اقتصادي اريكو زياتولو ضرورت په ډاګه كړے شو۔ اېس سي او سيمه ايز مسابقت ته وده وركول او دا خبره باوري كولو له ډیجیټل معیشت او تکنیکی اختراعات څخه د ګټې پورته كولو په اهميت هم زور راوړو۔دغسې د انفارمیشن سیکیورټی په څانګه كښې د مرستې لا پياوړې كولو په اهميت هم زور راوړلے شو۔ په اعلاميه كښې د شنګھائی مرستې تنظيم د صنعت وزيرانو د غونډې اهميت تسليمولو سره په كال 2025 كښې د دې غونډې د كولو وړاندېز وركړے شو او په دې خبره زور راوړلے شو چې د تخليقي صنعتونو مرستې سره به په مسابقت كښې زياتوالې رامخې ته شي ، بے روزګاري به كمه شي او په منطقه كښی به تلپاتې پرمختګ وده ومومي۔ د ګډې اعلاميې له مخې اېس سي او د قومي صنعتي پالېسيو او د آئي ټي په څانګه كښې د تجربات د تبادلې ملاتړ كولو سره د كال 2018 د تفاهم يادښت لاندې د همكارۍ وكالت وكړو او اقتصادی پرمختګ او د روزګار موقعې رامخې ته كولو له يۍ د مائیکرو، وړو او منځومانې درجې كاروباري ادارو د پرمختګ په اهميت زور راوړو۔ د ګډې په اعلاميه كښې د توان بنيادي اډانه ٬ سکیورټی او د تجديد وړ توان كښې سرمايه كارۍ له په پرله پسې مرسته زور راړلو سره د يو متحد توان وژن په اهميت زور راوړے شو۔ خپل مينځه تصفيو كښې د قامي كرنسۍ كارول زياتولو له د روډ مېپ د نفاذ اهميت تكرار كړے شو او د يوې آزادې تصفيې تګلارې او ادائيګۍ نظام يو ځاے كولو وړاندېزونو ملاتړ وكړے شو۔ د اعلاميې له مخې كاروباري همكارۍ ته په وده وركولو كښې د اېس سي او بزنس كونسل كردار هم تسليم كړے شو۔ آئی بی اے كښې د ايران د شاملېدو ارادې سره سره په اي اېس جي فنانسنګ او مالياتي ايجادات كښې د انټربېنک اېسوسی اېشن د هڅو ذكر هم وكړے شو۔ د رېلوے ټرانسپورټ زياتولو په حاجت زور راوړلے شو او په ماسكو كښې د رېلوے انتظامې راروانه غونډه خوشبينه وګرځولې شوه۔ په ملټی ماډل ټرانسپورټ كښې د عصري ټېكنالوجۍ وكالت وكړے شو او په بندرځايونو او لاجسټكس مركزونو د اېس سي او د مرستې تصور له مخې انفراسټرکچر، لاجسټکس او حفاظتی اقدامات ته په ودې وركولو زور راوړلے شو۔ په ماحولیاتی تحفظ، د حیاتیاتی تنوع په تحفظ او د خزلې په انتظام كښی د مرستې زياتولو هم وكالت وكړے شو۔ دغسې د تجربو يو بل سره د ګډولو د لارې د موسمياتي بدلونو مخنيوي له دعزم پخلے وكړے شو او اړوند اقدامات لا ګړندي كولو له يو خصوصي وركنګ ګروپ جوړ كړے شو۔ د اعلاميې له مخې د طبعي آفتونو د خطرو څارنې او د ردعمل تګلارو ښه كولو له د بېړنو ايجنسيو ترمينځه د مرستې زياتولو او د اېس سي او منطقه كښې د رنځونو مخنيوي٬ درملنو او د صحت خيال ساتلو ډیجیټلائزېشن ښه كولو او طبي سېلګرۍ ته ودې وركولو كښې د همكارۍ زياتولو ملاتړ وكړے شو۔ د شنګھائي مرستې تنظيم غړو هېوادونو په غريبۍ قابو موندلو او غريبي كمولو په چارو د اېس سي او غړو هېوادونو د خصوصي ورکنګ ګروپ هلې ځلې په فريم ورك كښې دننه په غريبۍ قابو موندلو او د آبادۍ ښېګړه كښې مرستې ته د ودي وركولو اهميت نوټ كړو۔دوي د زرعي مصنوعات شريك تجارت زياتولو ٬ زراعت او غذائي تحفظ څانګه كښې وړاندې څخه د منظور شوو دستاويزات او حل په بنياد د غړو هېوادونو ترمينځه خبرو اترو ته پراختيا وركولو له د مرستي په قوي كولو زور راوړو۔ د شنګھائي مرستې تنظيم په اعلاميه كښې نړيوال غذائي تحفظ قوي كولو او غذائيت ښه كولو پشمول د جوارو، غنمو، وريژو او نور روايتي فصلونو سره سره د اوبو او سيلۍ سره مزاحم او غذائيت لرونكې تخم په فصلونو تحقيق له د مرستې د ودي د هڅو ډاډګيرنې له پخلے وكړو۔ اعلاميه كښې ووئيل شول اېس سي او غړي هېوادونه د اېس سي او مبصر رياستونو او د اېس سي او ډائيلاګ پارټنرز ګډون سره د لوبو دستورو او سيالو كولو پرمختګ لپاره پيرا اولمپك او قامي لوبو ته زيات اهميت وركوي دغسې چې د هېوادونو ترمينځه د لوبو په بابله اړيكي قوي كړې شي۔ اعلاميې له مخې اېس سي او د مصنوعي ذهانت ترقۍ لپاره د شنګھائي مرستې تنظيم غړو هېوادونو د مرستې پروګرام نفاذ لپاره د تګلارې خپلولو هركلے وكړو او په دې خبره ئې زور راوړو چې د اولس ترمينځه سفارت کاري د شنګھائي مرستې تنظيم د شريك افهام و تفهيم او كلتوري او انساني اړيكو قوي كولو له معاونه ده۔ د اېس سي او سي ايچ جي د غړو هېوادونو ګڼ اړخيزه تجارت او اقتصادي مرستې پروګرام نفاذ او 2025 لپاره د اېس سي او بجټ فريم ورك كښې دننه د كيدونكو دستورو او ميټنګز په اړه د اېس سي او سيکرټريټ رپورټ هم منظوري وركړه۔د غونډي په مهال د جمهوريه بيلاروس د شنګھائي مرستې تنظيم سره الحاق ترمخه د اېس سي او مستقل ادارو مالي او تنظيمي هلو ځلو په اړه په ګڼو چارو پريكړي وشوي۔ د شنګھائي مرستې تنظيم اېس سي او کونسل آف هيډز آف ګورنمنټ 23مي غونډي په کاميابۍ سره كولو د پاکستان مننه وكړه كومه چې په تعميري او د ملګرتيا په چاپيرچل كښې وشوه۔ دغسې شنګھائي مرستې تنظيم غړو هېوادونو د مشرانو کونسل راروانه غونډه به كال 2025 كښې روس كښې كېږي